Yaz aylarında çıkan büyük orman yangınları, son yıllarda hayatı daha çok tehdit etmeye başladı. Yangınlar ormanlarla birlikte antik kent ve ören yerleri de tehdit ediyor.
Türkiye’de son yarım asırda çıkan orman yangınlarında 52.219,5 Ha. ile en fazla orman alanı 2021 yılında zarar gördü. Ancak Türkiye’de ve dünyada çıkan yangınlar, sadece ormanları değil, antik şehirleri tahrip edebiliyor veya ören yerlerinde facianın eşiğinden dönülüyor. Mesela 2019’da Antalya’daki Perge antik kenti yakınlarında çıkan yangın son anda söndürülmüştü. 2021’de Marmaris’te çıkan büyük yangınlar, Amos’u tehdit etmişti. Ancak 2022’de Antalya’nın Manavgat ilçesinde çıkan yangında ise milattan önce 3. yüzyılda kurulan Seleukeia (Lyrbe) antik kentinin duvarları yanmıştı. Son günlerde ise Çanakkale’deki yangınlarda tarihî yapıları hasar almasa da Assos antik kenti kısmen zarar gördü.
TIKLAYIN – Yangından etkilenen 7 bin yıllık Assos Ören Yeri ile Athena Tapınağı havadan görüntülendi
“Taş yanmaz zannedilir, öyle değil”
Türkiye gazetesinden Murat Öztekin’in haberine göre, Arkeoloji Profesörü Havva İşkan Işık, son yıllarda arkeolojik alanlar için yangın riskinin arttığını kaydederek “Bu yangılar artık arkeolojik alanlar için tehdit oluşturmaya başladı. Akdeniz ve Ege’deki antik kentler daha çok risk altında. Bir yangının arkeolojik alanlarda bıraktığı tahribat gerçekten sıkıntılı olabiliyor. Taş yanmaz zannedilir ama öyle değil. Mesela Patara, 1990’lı yıllarda yedi defa yakıldı. O yangınlardan birinin antik anıtlarda yaptığı tahribatın restorasyonu tam yirmi sene sürdü. Görülmemiş sıcaklıkları yaşadığımız bu günlerde de bir yangın çıkmaması için elimizden geleni yapmamız lazım. Devlet kurumları görevlerini yapıyor. Ancak toplumsal bilinç düşük” diyor.
Prof. İşkan tedbir için yapılması gerekenleri şöyle anlattı:
Öncelikle TV’lerde kamu spotlarıyla durumun öneminin vatandaşlara anlatılması gerekiyor. Ören yerlerindeki bitki temizliklerinin yapılması ise yangının şiddetini azaltacaktır. Elektrik hatlarının da sık kontrol edilmesi gerekiyor. Ören yerlerinde yangın vanaları bulundurulup hazır hâlde tutulabilir.
Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkilileri de “Mevcut tedbirlerin yanı sıra ülkemizdeki tüm ören yerleri ve müzelerimiz için ‘Risk Analizi Projesi’ni hazırlıyoruz. Proje kapsamında swot analizleri yapıyoruz. Analizler sonucu tüm müze ve ören yerlerimize risk puanlaması yapıp riski en aza indirecek tedbirleri bütüncül olarak alacağız” ifadelerini kullanıyor.
